با پیشرفت روزافزون فناوریهای نوظهور دیجیتال، دستیارهای هوش مصنوعی در آستانه تحولی بزرگ قرار دارند که میتواند به طرز چشمگیری نحوه تعامل ما با فناوری را در زندگی روزمره تغییر دهد.
این تحول کلیدی که «هوش مصنوعی با قابلیت حافظه بلندمدت» نام دارد نه تنها شامل بهبود در توانایی پردازش اطلاعات و پاسخدهی مبتنی بر هوش مصنوعی است، بلکه به این فناوری امکان میدهد تا با حفظ و استفاده از اطلاعات پیشین، تعاملاتی بسیار شخصیتر و مؤثرتر با کاربران داشته باشد.
به عقیده بسیاری از کارشناسان، دستیارهای هوش مصنوعی با قابلیت حافظه بلندمدت در آیندهای نزدیک برای همه کاربران قابل دسترسی خواهند بود. بر اساس برآوردهای صورت گرفته، این قابلیت ممکن است ظرف یک سال آینده به صورت عمومی عرضه شود. این دستیارهای هوشمند قادر خواهند بود با حفظ محتوای مکالمات و اطلاعات شخصی به کاربران کمک کنند تا تجربه کارآمدتری از فناوری داشته باشند و به این ترتیب به همراهانی مؤثرتر در زندگی روزمره کاربران تبدیل شوند.
این دستیارهای جدید هوش مصنوعی قادر خواهند بود مکالمات، پروژهها و جزئیات شخصی پیچیده را به خاطر بسپارند و از این طریق، به شکلی مؤثر به بخشی از روال روزمره ما بدل شوند. با پیشرفتهای مستمر در هوش مصنوعی، خط تمایز بین یک ابزار ساده و یک دستیار هوشمند بیش از پیش محو شده است.
پذیرش هوش مصنوعی: تغییر بازی یا فقط یک روند دیگر؟
هوش مصنوعی اغلب بهعنوان سریعترین فناوری در حال رشد در تاریخ شناخته میشود، اما تردیدهایی وجود دارد که آیا به همان سطح فراگیری گوشیهای هوشمند خواهد رسید یا خیر. نظرسنجی اخیر مؤسسه تامپسون رویترز نشان میدهد که تنها ۲۹٪ از مردم در بریتانیا «ChatGPT» را امتحان کردهاند و تنها ۲٪ از آن بهصورت روزانه از ابزار مذکور استفاده میکنند.
محققان با عنایت به همین مفروضات و دادههای آماری، اذعان دارند که ممکن است هوش مصنوعی به اندازه گوشیهای هوشمند فراگیر نشود. بنابراین، شاید فناوری جدید متفاوت از گوشیهای هوشمند باشد. اکنون تقریباً ۹۰ درصد از مردم جهان تلفن همراه هوشمند دارند. شاید سطح فراگیری ابزارهای هوش مصنوعی متفاوت از تلفنهای همراه باشند. شاید حتی ۵۰ درصد مردم از این فناوری استقبال و استفاده نکنند.»
با وجود همه این تردیدها، کارشناسان همچنان به توسعه دستیارهای هوش مصنوعی خوشبین هستند. بسیاری از توسعهدهندگان فناوری، ادعا میکنند که موارد متعدد استفاده کاربران از هوش مصنوعی، نشاندهنده ارزش کمکهای شخصیسازیشده و تعاملی این ابزار فناورانه است؛ ابزارهایی که تقریباً بدون هزینه به کاربران ارائه میشوند.
با این حال، طیف دیگری از کارشناسان معتقدند که جنجال پیرامون هوش مصنوعی میتواند صرفاً در حد جنجال باقی بماند. جیم کاولو، رئیس بخش تحقیقات سهام در مؤسسه مالی گلدمن ساکس، مدعی است که هوش مصنوعی ممکن است در بازار سرمایه به یک حباب بزرگ و بی سابقه تبدیل شود. از سوی دیگر، سایر کارشناسان خوشبین، قاطعانه این نظر را رد و بر پتانسیل هوش مصنوعی برای ارائه دانش شخصیسازیشده و تعاملی با دسترسی آسان، تأکید میکنند.
نگرانیهای نظارتی: خطر دستیارهای هوش مصنوعی همیشه روشن
یکی از مهمترین مسائلی که منتقدان در مورد دستیارهای هوش مصنوعی مطرح کردهاند، پتانسیل آنها برای تبدیل شدن به ابزارهای نظارتی است. دستیارهای صوتی در حال حاضر میان کاربران بسیار رایج هستند و از چنین ابزاری در تلفنها، بلندگوهای هوشمند و حتی خودروها استفاده میشود. از سوی دیگر، با هوشمندتر شدن این دستیارها و کسب قابلیتهای حافظه، خطر استفاده از چنین ابزاری برای جاسوسی از کاربران به یک نگرانی فوری تبدیل میشود.
برای مثال، سناریویی را در نظر بگیرید که یک دستیار هوش مصنوعی صوتی، بهطور مداوم گوش به فرمان کاربر است. اگر چنین سیستمی حافظه داشته باشد، ممکن است بخشهایی از مکالمات را که در آن مخاطب نیست، به خاطر بسپارد. اگرچه شرکتهای فناوری مانند مایکروسافت و گوگل تنظیماتی برای حفظ حریم خصوصی معرفی کردهاند که به کاربران امکان حذف دستورات صوتی ذخیرهشده را میدهد، اما نگرانی همچنان به قوت خود باقی است: آیا میتوان به این دستیارها اعتماد کرد که واقعاً آنچه میشنوند را فراموش کنند؟
گزارشهایی در گذشته به حوادثی اشاره دارند که در آن دستیارهای صوتی مکالمات خصوصی را ضبط کرده و حتی در مواردی بهاشتباه آنها را به اشتراک گذاشتهاند. این حوادث مبین لزوم اتخاذ سیاستهای قوی حفظ حریم خصوصی و تکنیکهای رمزنگاری پیشرفته برای جلوگیری از سوءاستفاده از این فناوری هستند.
از همین روی، شرکتهایی چون مایکروسافت تلاش کردهاند تا این نگرانیها را با ابزارهایی مانند «CoPilot Vision» که دادههای کاربران را ذخیره نمیکند، کاهش دهد. با این حال، به نظر میرسد که صنعت فناوری باید به شکلی جامع و مؤثر به این ترسهای نظارتی پاسخ دهد تا از تأثیر منفی این نگرانیها بر پذیرش فناوریهای مبتنی بر هوش مصنوعی جلوگیری شود. بیشک کسب اعتماد عمومی برای تکامل و تحول دستیارهای هوش مصنوعی پیشرفته از ابزارهایی خاص به همراهان قابل اعتماد کاربران، امری ضروری خواهد بود.
آینده هوش مصنوعی در زندگی روزمره
دستیارهای هوش مصنوعی بهسرعت در حال تحول هستند و در حالی که این فناوری پتانسیل زیادی برای تغییر وظایف روزمره دارد، بحث پیرامون حریم خصوصی به این زودیها پایان نخواهد یافت. شرکتهایی مانند مایکروسافت در حال گسترش مرزهای فعالیت خود هستند، اما پذیرش عمومی فناوری مذکور تا حد زیادی به این بستگی دارد که آیا مردم احساس راحتی میکنند که جزئیات خصوصی زندگی خود را با این دستیارهای دیجیتال به اشتراک بگذارند یا خیر.
در حالی که پیشبینی سطح محبوبیت و نفوذ فرهنگی دستیارهای هوش مصنوعی در سالهای پیشرو بسیار دشوار است، یک چیز قطعی است: ما هنوز در آغاز راه توسعه هوش مصنوعی هستیم. در چنین شرایطی، مسئولیتها مانند امکانات بینهایت هستند. امروز نه تنها توسعهدهندگان، بلکه کاربران نیز باید تصمیم بگیرند که میخواهند دستیارهای هوش مصنوعی تا چه حد دربارهشان بدانند.
فارغ از این که این ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی مانند گوشیهای هوشمند به ابزاری فراگیر بدل شوند یا بهعنوان دستیارهای خاص برای بخش محدودی از کاربران باقی بمانند، یک مسئله روشن است: آینده هوش مصنوعی تازه آغاز گشته و تصمیماتی که امروز میگیریم، نحوه تعامل ما با این سیستمهای هوشمند را در فردا شکل خواهد داد.