رسانه های مجازی در مسیر تکامل

رسانه های مجازی در مسیر تکامل کتابی نوشته دکتر رضا علیدادی است که در انتشارات سروش به چاپ رسیده است. این اثر درباره اهمیت و تاثیر رسانه‌های مجازی و تکامل آنها در دنیای امروزی سخن می‌گوید.

 درباره کتاب رسانه های مجازی در مسیر تکامل

از بـدو پیدایـش انسـان، احسـاس نیـاز بـه برقـراری ارتبـاط بـا هم‌نوعـان خـود، بـا او همـراه بــوده اســت. ایــن نیــاز از ارتبــاط چهره به چهــره آغــاز شــد و بــا بزرگ شــدن جامعــۀ انســانی و بـروز فاصلـه بیـن انسـان ها، ابزارهـا ظاهـر شـدند و بـه یـاری انسـان ها شـتافتند کـه بـا گـذر زمـان همیـن ابزارهـا نیـز دچـار دگرگونـی شـدند. محتـوا نیـز در تناسـب دائمـی بـا ابزارهـای ارتباطــی، هماننــد مظروفــی متناســب بــا ظــرف خــود شــکل می گیــرد. دیــدار و گفت وگــو در ارتبــاط چهره به چهــره، نوشــتارها در نامه هــا و کتاب هــا و روزنامه هــا بــروز یافــت و همچنــان ایــن تناســب ادامــه می‌یابــد. بــا ظهــور فناوری‌هــای مخابراتــی، تصاویــر انســانی به شــکل مجــازی جــان می‌گیــرد و تصاویــری تخیلــی از هرآنچــه بــه ذهــن انســان خطــور می‌کنــد، بــروز می‌یابــد.

در ایــن مرحلــه، رســانه‌ها وارد زندگــی بشــر می‌شــوند؛ امــا تغییــرات دائمــی اســت و پیشــرفت‌های شــگرفی رخ می‌دهــد کــه به طــور مســتقیم در زندگــی انســان‌ها نقــش تعیین کننــده‌ای دارد و تحولات اساســی در رســانه‌ها ایجــاد و موقعیت‌هــای جدیــدی را در ایـن عرصـه خلـق می‌کنـد؛ از جملـۀ ایـن پیشـرفت ها می‌تـوان بـه فضـای مجـازی اشـاره کـرد کـه پایـه و اسـاس رسـانۀ مجـازی اسـت. فضـای مجـازی بـا ویژگی‌هـای منحصربه فـرد خـود، به عنــوان مبنــای رســانه‌های مجــازی، اوضــاع و موقعیــت جامعــه را تحت تأثیــر قــرار داده و خــود موقعیــت ممتــازی را کســب کرده‌انــد. ایــن رســانه‌ها به دلیــل ارائــۀ خدمــات نوینــی کـه زندگـی را بـرای انسـان‌ها آسـان کـرده، کاربردهـای گسـترده‌ای یافتـه و در محـور تحولات قـرار گرفتـه اسـت گسترش این رسانه‌ها شـمای جدیـدی از جوامـع را شـکل داده و ابعـاد اقتصــادی، سیاســی، امنیتــی و فرهنگــی هــر کشــور را متحــول کــرده اســت.

بنابرایـن درک عمیـق و شـناخت دقیـق از ایـن فضـا بـر موفقیـت سیاسـت‌های رسـانه‌ای، مؤثـر خواهـد بـود. در ایـن رسـانه‌ها، پیشـرفت‌ها، جذابیت‌هایـی را بـرای مخاطـب در پی‌دارد کـه نمی‌تـوان بـا رسـانه‌های پیـش از آن مقایسـه‌اش کـرد. بـرای نمونـه، دسترسـی عمومـی و آنــی، تعاملی شــدن و کوتاه شــدن پیــام و تصویری شــدن و هوشــمندی، از جذابیت‌هــای محتـوای رسـانۀ مجـازی اسـت؛ امـا پیشـرفت فناوری‌هـا بـه مرحلـه‌ای می رسـد کـه رسـانه‌ها به آرامــی تمــام ابعــاد زندگــی بشــر را تســخیر می‌کننــد. زندگــی انســان را درون رســانه شــکل می‌دهـد و انسـان جزئـی از رسـانه خواهـد شـد کـه هرآنچـه اراده کنـد، به شـکل واقع نمایـی می‌بینــد، می‌شــنود، احســاس می‌کنــد یــا بــه نمایــش می‌گــذارد کــه تداعی بخــش ارتبــاط چهره به چهــرۀ رســانۀ آغازیــن اســت.

بنابرایـن، فضـای مجـازی چـه از نظر فنی و چه از نظر محتوایی، فضایی پویاسـت و می‌توان بـا تفکـری پویـا و خـلاق در آن ایفـای نقـش کـرد. بـر ایـن اسـاس، تقویـت زیرسـاخت های فنـی لازم و همچنیــن نوآوری‌هــای فنــاوری در فضــای مجــازی و به طــور کل، تقویــت بنیه کشور در ایــن زمینــه اصلــی مهــم و راهبــردی محســوب می‌شــود.

نویســنده کوشــیده اســت بــا بررسـی تحولات گوناگـون، مباحـث نویـن در حـال شـکل‌گیری در سـایۀ تحولات جدیـد را، بـا شـفافیت بـرای مشـتاقان ارائـه کنـد و سـیر نهایـی ایـن تحولات را در حـوزۀ رسـانه‌های مجـازی پیش‌بینـی و بـرای ارائـۀ مدل‌هـای جدیـد اقـدام کنـد. بـر ایـن اسـاس، در فصـل اول بـا عنـوان سـیر تحـول و تطـور رسـانه های مجـازی، بـه بررسـی سـیر تحـول رسـانه از آغـاز تـا کنـون و تحولات ر خ داده در فضـای مجـازی پرداختـه اسـت. در فصــل دوم بــا عنــوان رســانۀ اجتماعــی نمــاد رســانۀ مجــازی، رســانه‌های اجتماعــی و به طــور خــاص شــبکه‌های اجتماعــی را بررســی کــرده اســت. در فصــل ســوم بــا عنــوان محتـوای متحـول، بـه بررسـی محتـوا و شـیوه‌های نشـر ویـروس‌وار محتـوای رسـانۀ مجـازی پرداختـه اسـت. در فصـل چهـارم بـا عنـوان مخاطـب سـایبورگی غوطـه‌ور، مفاهیـم جدیـدی ماننـد سـایبورگ و غوطـه‌وری و سـایر آثـار محتـوای رسـانۀ مجـازی را توضیـح داده اسـت. در ایـن فصـل، پـس از بیـان مفهـوم سـایبورگ، مفهـوم سـایبورگ فـردی و سـایر نتایـج رسـانۀ مجـازی را بررسـی کـرده اسـت.

در فصــل پنجــم بــه رســانۀ جدیــدی اشــاره کــرده کــه بــا اســتفاده از فضــای مجــازی رشــد چشـمگیری در سـال های اخیـر داشـته اسـت. ایـن فصـل بـا عنـوان بـازی مجـازی؛ رسـانه‌ای نویـن، انـواع بازی‌هـا و آثـار آنهـا بـر بازیکنـان را بررسـی کرده اسـت. در فصل ششـم با عنوان نمـاد سیاسـت‌های مجـازی، بـه بررسـی برخـی سیاسـت‌های شـرکت های فعـال در فضـای مجــازی می‌پــردازد. در ایــن فصــل، مطالبــی در خصــوص رســانه‌های اجتماعــی، نتفلیکــس، شخصی سـازی ویدئـو، نمـای کلـی صنعـت تلویزیـون اینترنتـی، معیارهـای کلیـدی صنعـت و نتفلیکـس، توسـعه‌های جدیـد، یوتیـوب، فیس‌بـوک و دسترسـی بـه توییتـر ارائـه شـده اســت. در فصــل هفتــم بــا عنــوان روندهــای آتــی تحولات رســانه‌های مجــازی بــه بررســی تحولات آتــی رســانه از زوایــای گوناگــون می‌پــردازد و شمای رســانۀ آینــده را تــا حــدودی ترسـیم می کنـد. در پایـان ایـن فصـل، مدل‌هـای رسـانه‌ای و دوره‌هـای آتـی رسـانه ای از نـگاه نویسـنده ارائـه می‌شـود.

 خواندن کتاب رسانه های مجازی در مسیر تکامل را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

تمامی پژوهشگران و دانشجویان علوم ارتباطات اجتماعی و رسانه مخاطبان این کتاب‌اند.