نیمه تاریک اینستاگرام؛ در پشت پرده پیج‌های کودک‌اینفلوئنسر چه می‌گذرد؟

دنیای اینفلوئنسرها از بیرون رویایی به‌نظر می‌رسد، اما فضای هولناکی است که در آن کودکان قربانی شهوت مردان، طمع والدین و تب شهرت آنلاین می‌شوند.

این وسط دنیای اینفلوئنسرهای زیر ۱۸ سال که اصطلاحا به آن‌ها «کودک‌اینفلوئنسر» می‌گویند، جنبه‌های تاریک و تکان‌دهنده‌ای دارد که از آسیب‌های متداول شبکه‌های اجتماعی نظیر ایجاد احساسات منفی نسبت‌به خود و ترویج شی‌انگاری بدن، به‌مراتب فراتر می‌رود.

والدینی که کودکانشان را در ویترین می‌گذارند تا پول‌های بادآورده به جیب بزنند یا با جلب‌نظر برندها، آینده‌ی اینفلوئنسری آن‌ها را تضمین کنند، خواسته یا ناخواسته، فرزندانشان را در سراشیبی هولناکی قرار می‌دهند که به‌سرعت در قامت کابوسی تحت کنترل مردانی درمی‌آید که بسیاری از ‌آن‌ها به‌صراحت اعتراف می‌کنند که به کودکان علاقه‌ی جنسی دارند.

البته اینستاگرام به کودکان زیر ۱۳ سال اجازه‌ی ایجاد حساب کاربری نمی‌دهد، برای همین بسیاری از این حساب‌ها که در آن‌ها کودک‌اینفلوئنسرها بیشتر دخترانی هستند که به رقص، مدلینگ یا ورزش مشغولند، توسط مادرانشان مدیریت می‌شود. برخی از این حساب‌ها هم نمایشی از زندگی روزمره نوزادان و کودکان نوپاست تا آینده‌ی اینفلوئنسری‌شان از همان چند ماه اول زندگی تثبیت شود.

در این مسیر، افرادی که بیشتر به‌خاطر انگیزه‌ی مالی به‌دنبال پررنگ کردن حضور دخترانشان در اینستاگرام هستند، گاهی به شبکه‌ای از مردان دسترسی پیدا می‌کنند که پشت نقاب فعال شبکه‌های اجتماعی، به «گرومینگ کودکان» مشغولند: دنیای هولناکی که در آن کودکان قربانی شهوت مردان، طمع والدین و تب فراگیر شهرت آنلاین می‌شوند.

ترفند، تله، طعمه

مردان در اینستاگرام معمولاً هنگام برقراری رابطه با کودک‌اینفلوئنسرها و مادرانشان از یک دفترچه‌ راهنمای مشابه پیروی می کنند.

در یکی از این روش‌ها، آن‌ها در اینستاگرام به مادران پیام می‌دهند و از آن‌ها می‌خواهند عکس‌های دیگری را که در اکانت‌شان پست نشده، بخرند.

به‌گفته‌ی کریس مک‌کارتی که از سال ۲۰۲۱ درحال همکاری با سیاست‌مداران واشنگتن برای طراحی قانونی برای حفاظت از کودک‌اینفلوئنسرها است، «بسیاری از مردم این کانال‌ها را می‌بینند و فکر می‌کنند همه‌چیز سرگرمی و بازی است، اما طبق برآورد‌ها، برخی از این حساب‌های بزرگ تنها منبع درآمد خانواده هستند.»

احتمالا وسوسه‌انگیزترین انگیزه برای مادرانی که کودکانشان را به دنیای اینفلوئنسری معرفی می‌کنند، پول باشد؛ از چند دلار به‌عنوان «کمک مالی» گرفته تا ده‌ها هزار دلار برای عکس‌ و لباس‌های دخترانشان. مردی که آژانس مدل‌های نوجوان فلوریدا را اداره می‌کرد به تایمز گفت که یکی از مشتریانش در طی چند سال، حدود ۲۵هزار دلار به او پرداخت کرده است و می‌توان حدس زد سهم مادران از این درآمد، مبلغ چشمگیری باشد.

از حریم شخصی همیشه به‌عنوان یک حق بدیهی و انکارناپذیر یاد می‌شود؛ اما نسل جدید در حال رشد در دنیایی است که در آن حریم شخصی به یک امتیاز تبدیل شده است، چون والدین تصمیم می‌گیرند از همان روزهای اول، فضای شخصی کودکشان را با میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا به اشتراک بگذارند.

هرچند پلتفرم‌ها برای محافظت از کودکان، روش‌های متعددی به کار گرفته‌اند، قابلیت‌هایی مانند ارسال کامنت‌های عمومی و پیام مستقیم، همچنان کودکان را در معرض خطر سواستفاده قرار می‌دهد. همچنین، در مقیاس وسیع، پلتفرم‌ها از شناسایی و حذف فعالیت‌های مضر عاجز هستند.

علاوه‌براین، پلتفرم‌ها از درآمد تبلیغاتی مرتبط با کودک‌اینفلوئنسرها سود می‌برند. منتقدان بر این باورند که شرکت‌ها، سود مالی را بر حفاظت از کودکان ترجیح می‌دهند و به‌همین‌خاطر، ممکن است به‌خاطر منافع سازمان، اعمال تغییرات لازم برای افزایش ایمنی کاربران را نادیده بگیرند.

والدین نیز نقشی کلیدی در ایجاد و مدیریت حساب‌های آنلاین برای فرزندانشان دارند و حتی برخی از آن‌ها به‌طور آگاهانه کودکان خود را در معرض دید قرار داده و منافع مالی را بر سلامت روانی آن‌ها ترجیح می‌دهند. البته در ایران بیشتر موارد سواستفاده از کودکان و آزار آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی، از ناآگاهی خانواده‌ها از تنظیمات حریم شخصی و قوانین پلتفرم‌ها برای حفاظت از کودکان و نبود قوانین حفاظتی کارآمد ناشی می‌شود.

ابزارهای دیجیتال باید ایمن‌تر و مسئولانه‌تر طراحی شوند، اما درنهایت، این رفتار انسان‌هاست که تعیین می‌کند ابزارها چگونه و برای چه اهدافی مورداستفاده قرار بگیرند.