عصر دیجیتال و چشم‌های فرسوده/ خطرات پنهان تکنولوژی برای بینایی چیست؟

این روز ها تکنولوژی بخشی از زندگی روزمره شده است، استفاده از دستگاه‌های دیجیتال به طور چشمگیری افزایش یافته است. تلفن‌های همراه، تبلت‌ها، لپ‌تاپ‌ها و تلویزیون‌ها تبدیل به ابزارهای روزمره برای کار، سرگرمی و ارتباطات شده‌اند. اما این استفاده مداوم از صفحات نمایش آسیب‌هایی را به سلامت چشم‌ها وارد کرده است. خستگی چشم، خشکی، تاری دید و مشکلات شبکیه تنها برخی از اثرات منفی استفاده بی‌رویه از دستگاه‌های دیجیتال هستند که به مرور زمان خود را نشان می‌دهند. با توجه به اینکه بسیاری از افراد به ویژه جوانان ساعات زیادی را صرف نگاه کردن به صفحات نمایش می‌کنند، این آسیب‌ها در حال گسترش است و توجه بیشتری را می‌طلبد.

خطرات پنهان تکنولوژی برای بینایی

یکی از رایج‌ترین مشکلاتی که افراد در اثر استفاده طولانی‌مدت از دستگاه‌های دیجیتال تجربه می‌کنند، خستگی چشم است. فرهاد ادهمی  فلوشیپ جراحی پلاستیک و ترمیمی چشم در رابطه با مشکلات چشمیبعد از نگاه طولانی به صفحه تلفن همراه یا رایانه می‌گوید:«این مشکل معمولاً با سردرد، سوزش و احساس سنگینی در چشم‌ها همراه است. دلیل اصلی این خستگی، نگاه طولانی مدت به صفحه‌نمایش‌ها است که باعث کاهش تعداد پلک زدن‌ها می‌شود. در نتیجه، سطح چشم‌ها به اندازه کافی مرطوب نمی‌ماند و باعث خشکی و سوزش می‌شود.»
وی ادامه ‌می‌دهد:« این خشکی می‌تواند به طور جدی باعث ایجاد مشکلاتی مانند عفونت‌های چشمی یا آسیب‌های جدی به بافت‌های سطح چشم شود. برای مقابله با این مشکلات، افراد معمولاً از قطره‌های مرطوب‌کننده استفاده می‌کنند تا خشکی چشم را کاهش دهند، اما این راهکار موقتی است و نیاز به مراقبت‌های بیشتر دارد. »

نور آبی و تهدیدی جدی برای شبکیه

این متخصص چشم می‌گوید:«یکی از مشکلات جدی‌تری که به دلیل استفاده از صفحات نمایش به وجود می‌آید، آسیب‌های ناشی از نور آبی است که از این دستگاه‌ها ساطع می‌شود. نور آبی می‌تواند به شبکیه چشم آسیب بزند و در درازمدت به بیماری‌هایی مانند دژنراسیون ماکولا منجر شود که یکی از علل اصلی کاهش بینایی در افراد مسن است. این نور که به طور خاص از صفحات نمایش LED و LCD منتشر می‌شود، به تدریج به سلول‌های حساس شبکیه آسیب می‌زند و می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی در بینایی شود. جالب است که بسیاری از افراد از این تهدیدات آگاه نیستند و فقط در پی رفع مشکلات فوری مانند خستگی و خشکی چشم‌ها هستند. به همین دلیل، ضروری است که افراد از فیلترهای نور آبی استفاده کنند یا مدت زمان استفاده از دستگاه‌ها را کاهش دهند.»

صفحه‌نمایش؛ تهدیدی برای خواب شبانه

یکی دیگر از مشکلات شایع که به دلیل استفاده از صفحات نمایش به ویژه در شب به وجود می‌آید، اختلال در خواب است. نور آبی که از صفحات نمایش ساطع می‌شود، تولید ملاتونین، هورمونی که به تنظیم خواب کمک می‌کند، را کاهش می‌دهد. این کاهش ملاتونین می‌تواند باعث شود که فرد به سختی به خواب برود و در نتیجه خواب شبانه او مختل شود. فرهادی می‌گوید:«با خستگی چشم، افراد در طول روز احساس خستگی، کمبود انرژی و کاهش تمرکز می‌کنند. این مشکل به‌ویژه در میان نوجوانان و جوانان که عادت دارند قبل از خواب از تلفن همراه یا تبلت استفاده کنند، بیشتر دیده می‌شود. برای جلوگیری از این مشکل، توصیه می‌شود که از دستگاه‌های دیجیتال حداقل یک ساعت قبل از خواب استفاده نشود تا کیفیت خواب حفظ شود.»

 نزدیک‌بینی مدرن؛ تهدیدی برای چشم‌های نسل آینده

افزایش استفاده از صفحات نمایش در میان کودکان و نوجوانان به طور مستقیم با افزایش مشکلات بینایی، به ویژه نزدیک‌بینی، مرتبط است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که کودکانی که زمان زیادی را در برابر صفحه‌نمایش‌ها می‌گذرانند، بیشتر در معرض ابتلا به نزدیک‌بینی هستند. این مشکل به تدریج به‌وجود می‌آید و در صورتی که کنترل نشود، می‌تواند به نیاز به عینک یا لنزهای طبی منجر شود. اگرچه نزدیک‌بینی معمولاً به راحتی با استفاده از عینک یا لنز قابل اصلاح است، اما نگرانی اصلی این است که این مشکلات می‌توانند به مرور زمان شدیدتر شوند و مشکلات بیشتری برای فرد ایجاد کنند. این متخصص چشم در این رابطه می‌گوید:«محدود کردن زمان استفاده از دستگاه‌های دیجیتال برای کودکان و نوجوانان و تشویق به فعالیت‌های خارج از خانه می‌تواند به حفظ سلامت چشم‌های آنها کمک کند.»

استراحت‌های ضروری؛ حفاظت از چشم‌ها در دنیای دیجیتال

این متخصص چشم با بیان اینکه باید به چشم استراحت‌های منظم داد می‌گوید:« یکی از مهم‌ترین نکاتی که می‌تواند به کاهش آسیب‌های ناشی از استفاده طولانی‌مدت از دستگاه‌های دیجیتال کمک کند، استراحت‌های منظم است. قانون ۲۰-۲۰-۲۰ به طور خاص در این زمینه مفید است. طبق این قانون، هر ۲۰ دقیقه که به صفحه‌نمایش نگاه می‌کنید، باید ۲۰ ثانیه به یک شیء دورتر از ۶ متر نگاه کنید. 
وی ادامه می‌دهد:«این استراحت‌های کوتاه کمک می‌کند که چشم‌ها از حالت تمرکز مداوم خارج شوند و فشار کمتری به آنها وارد آید. علاوه بر این، کاهش روشنایی صفحه‌نمایش و استفاده از فیلترهای نور آبی می‌تواند از آسیب‌های ناشی از نور آبی جلوگیری کند. این اقدامات ساده می‌توانند به حفظ سلامت چشم‌ها در دنیای دیجیتال کمک کنند.»

حفظ سلامت چشم‌ها؛ پیشگیری از آسیب‌ها در عصر تکنولوژی

در دنیای مدرن که تکنولوژی در تمام ابعاد زندگی وارد شده است، استفاده مسئولانه از دستگاه‌های دیجیتال برای حفظ سلامت چشم‌ها ضروری است. با رعایت نکات ساده مانند استراحت‌های منظم، تنظیم روشنایی صفحه‌نمایش و استفاده از فیلترهای نور آبی، می‌توان از آسیب‌های چشمی جلوگیری کرد. همچنین، توجه به سلامت روان و محدود کردن زمان استفاده از صفحات نمایش می‌تواند به پیشگیری از مشکلات روانی ناشی از استفاده بیش از حد از دستگاه‌ها کمک کند. تنها با آگاهی و رعایت این نکات، می‌توان از آسیب‌های پنهان و جدی جلوگیری کرده و سلامت چشم‌ها را حفظ کرد.