چگونه سوگیری یا تعصب در اخبار را به فرزندانم آموزش دهم؟

تعصب در اخبار، غیر قابل پیشگیری

داشتن تعصب و یا سوگیری برای یا علیه چیزی، یک امر شخصی است. باید گفت که همه سوگیری‌ها بد نیستند؛ اما، اگر به چالش کشیده نشوند، برخی از تعصبات می‌توانند موجب پیش‌داوری شما علیه گروه‌ها، افراد و ایده‌های خاص شوند. این موضوع می‌تواند به سوء تفاهم، نابرابری اجتماعی و حتی خصومت آشکار منجر شود. ما انتظار داریم که سازمان‌های خبری ما بی‌طرف باشند؛ اما اگر بخواهیم صادقانه با این موضوع روبرو شویم باید بگوییم که برخی مغرضانه هستند.

حتی خبرنگاران بی‌طرف نیز انسان هستند و تعصبات آن‌ها می‌تواند در گزارش‌هایشان رخنه کند. جالب است بدانید که بچه‌ها این موضوع را درک می‌کنند. طبق گزارش سایت Common Sense Media، کودکان 10 تا 18 ساله معتقدند که در اخبار، تعصبات نژادی و جنسیتی وجود دارد و نیمی از بچه‌ها بر این باورند که اخبار با بچه‌ها ناعادلانه رفتار می‌کند. واقعیتی که احتمالاً هرگز به ذهن ما بزرگ‌ترها نمی‌رسد!

ماهیت تعصب، آموزش غلبه بر آن را به فرزندانمان دشوار می‌‌کند.  نحوه تعامل ما با اخبار مهر تاییدی بر این موضوع است: ما تمایل داریم اخباری را ببینیم که تعصبات و سوگیری‌های ما را تایید می‌کند. ما حتی گاهی معتقد نیستیم که تعصب داریم. ما معتقدیم که سوگیری‌های ما درست است و افرادی که آنها را به اشتراک نمی‌گذارند، رفتار مغرضانه دارند.

با این اوصاف، ما می‌دانیم که فرزندانمان وارد دنیایی خواهند شد که جهانی و به هم مرتبط است. آن‌ها برای موفقیت باید بتوانند با دیگران کنار بیایند و پیش‌داوری یا قضاوت نداشته باشند. حداقل برای فرزندانمان، می‌توانیم سعی کنیم تعصبات خود را بررسی کنیم، آنها را بپذیریم و ذهن خود را باز نگه داریم.

راهکارهایی برای تقویت سواد خبری و کنترل سوگیری در اخبار

چند راهکار برای تقویت سواد خبری بچه‌ها و دوری از سوگیری‌های متعصبانه :

آگاه باشید. ما والدین سعی می‌کنیم تا حد امکان، بی‌طرف بوده و عاری از تبعیض باشیم؛ اما حتی ارتباطات غیرکلامی ما پیام‌هایی را در مورد تعصبات ما به بچه‌ها ارائه می‌دهد. مطمئن شوید که پیام‌هایی را برای بچه‌ها ارسال می‌کنید که واقعاً می‌خواهید دریافت کنند.

آنچه را که در مدرسه می‌آموزند تایید و تقویت کنید. کشف نقشی که سوگیری در تاریخ ما ایفا کرده و در حال حاضر در فرهنگ مدرن ایفا می‌کند و ارائه درس سواد رسانه‌ای، بخشی از برنامه درسی مدرسه است. با بحث در مورد اینکه چگونه افراد می‌توانند سوگیری داشته باشند و اینکه چه زمانی و چگونه از یک عقیده به چیزی ظالمانه و متعصبانه تبدیل می‌شود، درس‌هایشان را در خانه مرور کنید.

ببینید چگونه رسانه های مختلف یک موضوع را پوشش می‌دهند. یک خبر مشابه را در سایت‌هایی که می‌دانید تفاوت‌های ایدئولوژیکی دارند، بخوانید یا تماشا کنید. از فرزندان خود بخواهید روش‌های مختلف ارائه خبر را با هم مقایسه و تفاوت‌هایش را بیابند.

در مورد دیدگاه‌ها صحبت کنید. کجا بزرگ شدی، در چه دوره‌ای بزرگ شدی، در چه موقعیت‌ها و تجربیاتی قرار گرفتی،  همه اینها دیدگاه شما را می‌سازد و شما را به سمت ترجیحات و سوگیری‌های خود هدایت می‌کند. با بچه‌ها در مورد اینکه چگونه و چرا افراد با پیشینه‌های مختلف می‌توانند یک موضوع را متفاوت ببینند، صحبت کنید.

سوگیری‌های خود را بشناسید

سوگیری‌های خود را بشناسید. ما کامل نیستیم. ما فقط پدر و مادریم. برای تربیت فرزندانتان لازم نیست همه تعصبات (سوگیری‌ها) خود را از بین ببرید. اما در نظر داشته باشید که چه نوع ایده‌هایی را منتقل می‌کنید و چرا.

فرزندان خود را در معرض منابع مختلف قرار دهید. مصرف اخبار تنها از یک منبع می‌تواند منجر به سوگیری شود. برای بچه‌ها خوب است که طیف وسیعی از ایده‌ها، موضوعات و حتی تلقی‌های مختلف از اخبار را ببینند. آن‌ها دنیایی را به ارث می‌برند که کاملاً به هم پیوسته است و نیاز به قرار گرفتن در معرض طیف وسیعی از دیدگاه‌ها دارند.

هیچ رسانه‌ی خبری مستقلی در دنیا وجود ندارد. به فرزندان خود بیاموزید که همه رسانه‌ها اعم از خبری و سرگرمی و… به دنبال بیان هدف و ایدئولوژی خاص خود است. برای تاسیس هر رسانه، به منابع مالی احتیاج است. بنابراین رسانه‌ها، ایدئولوژیِ منابع مالی خود را پیروی و تایید می‌کنند. رسانه‌های خبری امروز مانند بی‌بی‌سی و ایران اینترنشنال، منابع مالی خود را از کجا تامین می‌کنند و چرا باید فارسی صحبت کنند؟!! در مورد موضوعات مختلف روز و به ویژه مسائل امروز کشور، چه سوگیری‌هایی داشته‌اند؟ چرا اخبار جعلی که منتشر کرده را بعد از چند ساعت حذف می‌کنند؟ چرا فقط از یک زاویه و دیدگاه خاص به مسائل نگاه می‌کنند؟ چرا خبر ترور شاهچراغ را پس از ساعت‌ها منتشر کنند در حالی که اخبار مخالف را فوری منتشر می‌کنند؟! این سوالات و سوالات متعدد دیگر می‌تواند کمک بزرگی به ما  فرزندانمان در سوگیری‌ها و تعصباتمان داشته باشد.